Przedsiębiorcy, którzy posiadają wierzytelności i chcą polepszyć lub odzyskać płynność finansową, mogą skorzystać ze skupu wierzytelności. Jak działa skup wierzytelności? Czy każdy dług można sprzedać wyspecjalizowanej firmie? Dowiedz się, czy będziesz mógł skorzystać z tego rozwiązania.

Czym jest i na czym polega skup wierzytelności?

Od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych. Jak wskazuje sama nazwa, jej celem jest zmniejszenie zatorów płatniczych, które dotykają przede wszystkim firmy z sektora MŚP. Aktualnie, jak pokazują różne raporty, nawet do 90 proc. przedsiębiorstw nie otrzymuje środków w ustalonym terminie. Z myślą o firmach borykających się z zatorami płatniczymi powstały różne narzędzia, w tym właśnie skup długów.

Przez skup długów (sprzedaż wierzytelności) należy rozumieć zmianę wierzyciela. Firma posiadająca wierzytelności sprzedaje je zewnętrznemu, najczęściej wyspecjalizowanemu podmiotowi i w zamian otrzymuje środki finansowe. Transakcja skupu długów odbywa się na podstawie umowy cesji wierzytelności, czyli przelewu wierzytelności (art. 509-516 Kodeksu cywilnego). Dotychczasowy wierzyciel przekazuje swoje prawa osobie trzeciej i tym samym następuje przeniesienie wierzytelności.

Dla wierzycieli istotną informacją jest, że cesji wierzytelności można dokonać bez konieczności uzyskania wcześniej zgody dłużnika. Wyjątkiem jest jednak m.in. sytuacja, gdy wcześniej strony w podpisanej umowie zamieściły zapis, na podstawie której dłużnik musi wyrazić zgodę na cesję wierzytelności.

Skup wierzytelności – procedura sprzedaży

Procedura sprzedaży wierzytelności nie jest specjalnie skomplikowana. By jednak dotychczasowy właściciel był zadowolony z warunków, na jakich cesja się odbędzie, konieczne jest dokładne zapoznanie się z propozycjami firm nabywających wierzytelności. Różnice mogą występować m.in. w:

→ kosztach wyceny – profesjonalne firmy nie pobierają od swoich klientów opłat administracyjnych za wycenę długu (wierzytelności),

→ czasie, w jakim wierzyciel otrzyma decyzję – dla podmiotów gospodarczych czas ma ogromne znaczenie, dlatego warto zwrócić uwagę, czy firma rozpatrzy sprawę w ciągu 24 godzin,

→ finalizacji transakcji – równie istotny jest czas, w jakim firma przeleje środki; im krócej dotychczasowy wierzyciel będzie czekał, tym lepiej.

Po wybraniu oferty firmy skupiającej długi, pozostaje tylko wysłanie dokumentów. Wymagane dokumenty można przesłać drogą elektroniczną, oszczędzając w ten sposób czas i pieniądze.

Następnie po otrzymaniu propozycji (wyceny), pozostaje jeszcze zawrzeć umowę i czekać na zaksięgowanie umówionej kwoty na wskazanym rachunku bankowym.

Korzyści ze sprzedaży długów dla wierzyciela.

Skup długów to rozwiązanie korzystne dla wierzyciela, który potrzebuje środków na spłatę własnych zobowiązań. Sprzedaż wierzytelności oznacza:

→ dostęp do środków – to jeden z najważniejszych atutów sprzedaży wierzytelności; wierzyciel nie musi samodzielnie dochodzić należności,

→  kosztów związanych z dochodzeniem należności – dla wierzyciela dochodzenie należności na własną rękę czy skierowanie sprawy do sądu i następnie do kancelarii komorniczej oznacza koszty, których może on uniknąć,

→ ryzyka – dłużnik może mieć problemy finansowe, może również stać się niewypłacalny; sprzedaż wierzytelności oznacza zredukowanie ryzyka.

Pozafinansową korzyścią jest również zachowanie dobrych relacji z kontrahentem. W przyszłości wierzyciel może ponownie podjąć z nim współpracę, dodatkowo się przy tym zabezpieczając (np. uzyskując płatność z góry).

Które długi są skupowane?

Czy można sprzedać każdą wierzytelność? Co do zasady tak, ale nie każdą wierzytelność będzie chciała zakupić wyspecjalizowana firma. Podmioty zajmujące się skupem długów, są zainteresowane zarobkiem, zatem zawierają transakcję wówczas, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że odzyskają należność.

Jakie wierzytelności uchodzą za atrakcyjne dla firm skupujących długi? Przede wszystkim te, które pozwalają wyegzekwować należność – dłużnik posiada majątek, z którego wierzyciel będzie mógł się zaspokoić. Równie chętnie firmy skupujące długi nabywają wierzytelności zabezpieczone np. poprzez wpis hipoteczny na nieruchomości.

Najmniejszym zainteresowaniem cieszą się wierzytelności, które były już bezskutecznie dochodzone, np. na drodze egzekucji komorniczej. Również długi sprzed wielu lat mogą nie być atrakcyjnymi dla potencjalnego nabywcy.

Jakie kwoty można uzyskać ze sprzedaży wierzytelności?

Skupem długów zajmują się przede wszystkim wyspecjalizowane podmioty. Wyceniając wierzytelność, biorą one pod uwagę wiele kwestii, w tym:

→ udokumentowania wierzytelności (może to być np. faktura VAT),

→ sytuację finansową dłużnika,

→ posiadany przez dłużnika majątek.

Na podstawie tych informacji są one w stanie oszacować m.in. szanse na odzyskanie należności i czas potrzebny na wypracowanie z dłużnikiem porozumienia. W rezultacie nie sposób powiedzieć, jaką kwotę można uzyskać ze sprzedaży wierzytelności. Każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie. Jeżeli dłużnik to duża, prężnie działająca firma, wierzyciel może liczyć nawet na 90 proc. kwoty widniejącej na fakturze. Inaczej sytuacja wygląda wówczas, gdy w stosunku do dłużnika były podejmowane już działania windykacyjne i nie przyniosły one oczekiwanych rezultatów.

Firma posiadająca wierzytelności, która chciałaby je zbyć, może skorzystać z (najczęściej bezpłatnej) wyceny. W tym celu powinna ona skontaktować się z wybranym podmiotem i dostarczyć dokumenty niezbędne do wyceny. Zlecenie wyceny nie zobowiązuje klienta do podpisania umowy. Jeżeli zaproponowane mu warunki nie będą odpowiadać jego oczekiwaniom, może on zrezygnować bez ponoszenia jakichkolwiek konsekwencji.